Na początku XV wieku Europa wschodnia drżała przed Turkami Osmańskimi. Po przedostaniu się na Stary Kontynent i rozbiciu w roku 1396 sił chrześcijańskich pod Nikopolis, poczynali sobie oni coraz śmielej i stanowili poważne zagrożenie zwłaszcza dla połączonych osobą wspólnego władcy - Władysława III - Węgier i Polski. Pierwszą wyprawę, której celem było zdobycie Belgradu muzułmanie podjęli  w roku 1441, zostali jednak odparci i pokonani w serii potyczek przez wojewodę siedmiogrodzkiego Jana Hunyady'ego. Po tej klęsce, musieli się oni zgodzić na niekorzystny pokój (początek 1444 roku) , który jednak pod wpływem obietnic papieskiej dyplomacji Władysław, zwany później Warneńczykiem złamał niespełna rok później. Armia polsko-węgierska, wspierana przez posiłki z innych państw chrześcijańskich (m. in. Czesi, Serbowie, Bośniacy, Wołosi) wyruszyła na wyprawę, która miała stać się jedną z największych klęsk w historii naszego kraju.

W wyniku drugiego pokoju toruńskiego z roku 1466 sekularyzowane Państwo Krzyżackie zostało okrojone terytorialnie do terenu tzw. Prus Książęcych i sprowadzone do poziomu lennika Rzeczpospolitej. Ambitnym książętom z dynastii Hohenzollernów ten stan rzeczy nie odpowiadał - nie mieli oni jednak wystarczających sił do wyrwania się z zależności od Polski. Okazja do tego pojawiła się dopiero dwieście lat później - był nią Potop Szwedzki. Rzeczpospolita wpadła wtedy w ogromne tarapaty - z przerwami toczyła ona wojnę z Kozakami, Carstwem Rosyjskim i Szwecją. Spustoszona szwedzkim najazdem Polska potrzebowała sojusznika - naturalnym wyborem wydawało się właśnie państwo Hohenzollernów, którzy jednak nie zamierzali pomagać Rzeczpospolitej za darmo.